Wie voerden het onderzoek uit?
Het projectteam bestond uit senior onderzoekers, junior onderzoekers en gedragskundige-onderzoekers met ruime ervaring in wetenschappelijk onderzoek en/of praktijkervaring in de gehandicaptenzorg.
Hoe kwam de definitie van ‘begeleidingsmethodiek’ tot stand?
De definitie van het begrip ‘begeleidingsmethodiek’ werd vastgesteld aan de hand van woordenboeken, online kennispleinen, webpagina’s van vakorganisaties, literatuur en praktijkervaringen van de gedragskundige-onderzoekers in het team. De tien criteria waaraan een begeleidingsmethodiek moet voldoen, vloeiden voort uit de verschillende elementen van de definitie.
Hoe werden de doelgroepen bepaald?
Mate van verstandelijke beperking
De doelgroepen op basis van de mate van verstandelijke beperking werden bepaald op basis van onder andere drie handboeken (AAIDD, DSM-5-TR, ICD-11).
Voorliggende problematiek
Naast doelgroepen op basis van de mate van verstandelijke beperking worden er ook doelgroepen onderscheiden op basis van voorliggende problematiek (een chronische beperking, stoornis of ziekte die zo’n grote invloed op iemands leven en ondersteuningsbehoefte heeft dat deze bepalender is voor de begeleiding dan de mate van verstandelijke beperking). In de wetenschappelijke literatuur vonden de onderzoekers hiervan geen overzicht. Daarom werden deze doelgroepen vastgesteld op basis van literatuur, praktijkervaring en de specifieke doelgroepen van de gevonden begeleidingsmethodieken.
Hoe werden mogelijke begeleidingsmethodieken geïnventariseerd?
Om in kaart te brengen welke mogelijke begeleidingsmethodieken voor de Nederlandse gehandicaptenzorg beschikbaar zijn, werd een driedelig literatuuronderzoek uitgevoerd:
- Engelstalige wetenschappelijke literatuur
- Nederlandstalige wetenschappelijke literatuur
- Grijze literatuur (vooral rapporten en websites)
Wel of geen begeleidingsmethodiek: hoe werd dit bepaald?
Bij alle mogelijke begeleidingsmethodieken werd gekeken of ze aan alle 10 criteria voldeden. Alleen wanneer dat zo was, kregen ze het stempel ‘begeleidingsmethodiek’ en werden ze verder in het onderzoek meegenomen.*
- Gericht op mensen met een verstandelijke beperking?
- Bedoeld voor begeleiders?
- Beschikbaar in het Nederlands?
- Anno 2023 verkrijgbaar in Nederland?
- Duidelijke zienswijze ten aanzien van mensen met een verstandelijke beperking?
- Duidelijke uitgangspunten?
- Gericht op kwaliteit van leven?
- Systematische werkwijze?
- Doorlopende manier van handelen?
- (Minstens deels) wetenschappelijk onderbouwd?
*Wanneer een manier van werken niet als begeleidingsmethodiek werd aangemerkt, wil dat niet zeggen deze manier van werken niet goed zou zijn.
Hoe werden de begeleidingsmethodieken beschreven?
Allereerst werd bepaald welke aspecten van de methodieken moesten worden beschreven en wat precies met de verschillende aspecten werd bedoeld. Vervolgens werd per duo literatuuronderzoek gedaan: ieder tweetal selecteerde afzonderlijk van elkaar relevante openbare bronnen en besprak daarna samen de inhoud om consensus te bereiken over welke informatie op te nemen en welke niet. Vervolgens werden tabellen met compacte informatie en beschrijvingen van de methodieken opgesteld.
De methodieken werden in De Grote Methodiekengids ondergebracht in het hoofdstuk van de doelgroep(en) waarop ze zich richten. Per doelgroep werd een vergelijkingstabel opgesteld met daarin een weging van de wetenschappelijke onderbouwing van de methodieken voor de desbetreffende doelgroep.
